195 lines
8.8 KiB
HTML
195 lines
8.8 KiB
HTML
<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 3.2 Final//EN">
|
|
<HTML>
|
|
<HEAD>
|
|
<META NAME="GENERATOR" CONTENT="SGML-Tools 1.0.9">
|
|
<TITLE>Turkish-HOWTO: X Window desteði</TITLE>
|
|
<LINK HREF="Turkish-HOWTO-8.html" REL=next>
|
|
<LINK HREF="Turkish-HOWTO-6.html" REL=previous>
|
|
<LINK HREF="Turkish-HOWTO.html#toc7" REL=contents>
|
|
</HEAD>
|
|
<BODY>
|
|
<A HREF="Turkish-HOWTO-8.html">Next</A>
|
|
<A HREF="Turkish-HOWTO-6.html">Previous</A>
|
|
<A HREF="Turkish-HOWTO.html#toc7">Contents</A>
|
|
<HR>
|
|
<H2><A NAME="s7">7. X Window desteði</A></H2>
|
|
|
|
<P>
|
|
<P>Metin tabanlý bir ekran altýnda Türkçe yazdýktan ve uygulamalarýmýzý
|
|
Türkçe yazýtipleriyle kullanmaya baþladýktan sonra X Window altýnda
|
|
nasýl Türkçe yazýlýr ve okunur, görelim.
|
|
<P>
|
|
<H2><A NAME="ss7.1">7.1 X Window Türkçe yazýtiplerinin yüklenmesi</A>
|
|
</H2>
|
|
|
|
<P>
|
|
<P>Öncelikle yapmamýz gereken, Türkçe yazýtiplerinin X Window'a
|
|
tanýtýlmasýdýr. X Window açýlýrken, hangi yazýtiplerini yükleyeceðini
|
|
belirlemek amacýyla bazý öntanýmlý dizinlere bakar. Bu dizinler,
|
|
<CODE>/usr/X11R6/lib/X11/XF86Config</CODE> dosyasýnda belirtilmiþtir.
|
|
<P>
|
|
<P>
|
|
<P>RPM paketlerini kurabileceðiniz bir daðýtým kullanmanýz halinde,
|
|
Türkçe yazýtiplerini ve klavye harita ek dosyasýný yüklemiþseniz,
|
|
iþiniz çok kolay. Bu dosyalarý yükleyip yüklemediðinizi bilmiyorsanýz
|
|
aþaðýdaki komutu çalýþtýrýn.
|
|
<P>
|
|
<BLOCKQUOTE><CODE>
|
|
<PRE>
|
|
# rpm -qa | grep ISO8859-9
|
|
XFree86-ISO8859-9-75dpi-fonts-2.1.2-1
|
|
XFree86-ISO8859-9-2.1.2-1
|
|
XFree86-ISO8859-9-100dpi-fonts-2.1.2-1
|
|
</PRE>
|
|
</CODE></BLOCKQUOTE>
|
|
<P>Yukarýdaki satýrlara benzer bir çýktý almýþ olmanýz gerekiyor (sürüm
|
|
numaralarý farklý olabilir). Eðer almadýysanýz Türkçe yazýtiplerini
|
|
kurmamýþsýnýz demektir. Eðer Red Hat Linux kullanýyorsanýz, CD'yi sürücüye
|
|
yerleþtirip sýrayla þu iþlemleri yapýn:
|
|
<P>
|
|
<BLOCKQUOTE><CODE>
|
|
<PRE>
|
|
# mount /dev/cdrom
|
|
# cd /mnt/cdrom/RedHat/RPMS/
|
|
# rpm -i XFree86-ISO8859-9-75dpi-fonts-2.1.2-1
|
|
# rpm -i XFree86-ISO8859-9-2.1.2-1
|
|
# rpm -i XFree86-ISO8859-9-100dpi-fonts-2.1.2-1
|
|
</PRE>
|
|
</CODE></BLOCKQUOTE>
|
|
<P>Yazýtiplerini ve klavye eþlem dosyasýný sisteminize kurduktan sonra bir
|
|
sonraki adýma geçin.
|
|
<P>
|
|
<P>
|
|
<P>Þimdi, daha önce yarým býraktýðýmýz noktaya geri dönelim. X Window'un
|
|
yükleyeceði yazýtiplerinin bulunduðu dizinler <CODE>/usr/X11R6/lib/X11/XF86Config </CODE> dosyasýnda belirtiliyordu.
|
|
<P>
|
|
<P>
|
|
<P>Bu dosya içinde, aþaðýdakine
|
|
<P>
|
|
<BLOCKQUOTE><CODE>
|
|
<PRE>
|
|
FontPath "/usr/X11R6/lib/X11/fonts/misc/"
|
|
FontPath "/usr/X11R6/lib/X11/fonts/75dpi/:unscaled"
|
|
FontPath "/usr/X11R6/lib/X11/fonts/100dpi/:unscaled"
|
|
FontPath "/usr/X11R6/lib/X11/fonts/Type1/"
|
|
FontPath "/usr/X11R6/lib/X11/fonts/Speedo/"
|
|
</PRE>
|
|
</CODE></BLOCKQUOTE>
|
|
<P>ya da buna
|
|
<P>
|
|
<BLOCKQUOTE><CODE>
|
|
<PRE>
|
|
FontPath unix/-1
|
|
</PRE>
|
|
</CODE></BLOCKQUOTE>
|
|
<P>benzer satýrlar göreceksiniz.
|
|
<P>Bu satýrlarýn en baþýna, kurduðumuz Türkçe yazýtipleri neredeyse o
|
|
dizinin adýný yazýyoruz. Red Hat Linux 6.0'dan itibaren Türkçe yazýtipleri
|
|
<CODE>/usr/share/fonts/ISO8859-9</CODE> dizinine kuruluyor. Bu dizin patikasýný
|
|
XF86Config dosyasýnýn en üstüne ekleyelim. Tüm Türkçe yazýtipleri kurulmuþsa
|
|
<CODE>/usr/share/fonts/ISO8859-9</CODE> dizini altýnda aþaðýdaki dosyalarý
|
|
görebilirsiniz:
|
|
<P>
|
|
<BLOCKQUOTE><CODE>
|
|
<PRE>
|
|
# ls -al /usr/share/fonts/ISO8859-9/
|
|
total 17
|
|
drwxr-xr-x 5 root root 1024 Feb 13 19:04 .
|
|
drwxr-xr-x 11 root root 1024 Feb 15 18:46 ..
|
|
drwxr-xr-x 2 root root 6144 Feb 13 19:04 100dpi
|
|
drwxr-xr-x 2 root root 6144 Feb 13 19:04 75dpi
|
|
drwxr-xr-x 2 root root 1024 Feb 13 19:04 misc
|
|
</PRE>
|
|
</CODE></BLOCKQUOTE>
|
|
<P>Þimdi ISO8859-9 dizininde Türkçe yazýtiplerimizin bulunduðunu
|
|
<CODE>/usr/X11/lib/X11/XF86Config</CODE> dosyasýnda belirtelim.
|
|
<P>
|
|
<BLOCKQUOTE><CODE>
|
|
<PRE>
|
|
FontPath "/usr/X11R6/lib/X11/fonts/ISO8859-9/misc"
|
|
FontPath "/usr/X11R6/lib/X11/fonts/ISO8859-9/75dpi"
|
|
FontPath "/usr/X11R6/lib/X11/fonts/ISO8859-9/100dpi"
|
|
FontPath "/usr/X11R6/lib/X11/fonts/misc/"
|
|
FontPath "/usr/X11R6/lib/X11/fonts/75dpi/:unscaled"
|
|
FontPath "/usr/X11R6/lib/X11/fonts/100dpi/:unscaled"
|
|
FontPath "/usr/X11R6/lib/X11/fonts/Type1/"
|
|
FontPath "/usr/X11R6/lib/X11/fonts/Speedo/"
|
|
</PRE>
|
|
</CODE></BLOCKQUOTE>
|
|
<P>Tabi, bu dosyada "FontPath unix/:-1" satýrý varsa, ekleme yapacaðýnýz üç
|
|
satýrý da "FontPath unix/:-1" satýrýnýn baþýna koymanýz gerekiyor.
|
|
<P>
|
|
<P>
|
|
<P>Þu anda yazýtiplerimizi sisteme tanýtmýþ durumdayýz. X Window açýlýrken önce
|
|
en üstteki FontPath bilgileri okunacaktýr.
|
|
<P>Þimdi X Window'a girin. Netscape ile herhangi bir Türkçe dosyayý
|
|
görüntüleyebilirsiniz.
|
|
<P>
|
|
<P>
|
|
<H2><A NAME="ss7.2">7.2 X Window altýnda Türkçe klavye kullanýlmasý </A>
|
|
</H2>
|
|
|
|
<P>
|
|
<P>Sýra geldi klavye ayarlarýnýn yapýlmasýna. Red Hat ile birlikte, Türkçe
|
|
klavye eþlem dosyalarý da geliyor. Bu dosyalar, <CODE>/usr/X11R6/lib/X11/etc</CODE>
|
|
dizininde yeralýyorlar:
|
|
<P>
|
|
<BLOCKQUOTE><CODE>
|
|
<PRE>
|
|
# cd /usr/X11R6/lib/X11/etc/
|
|
# ls -al xmodmap.*
|
|
-r--r--r-- 1 root root 4988 Oct 10 10:53 xmodmap.std
|
|
-rw-r--r-- 1 root root 2764 Oct 6 1998 xmodmap.tralt
|
|
-rw-r--r-- 1 root root 2316 Oct 6 1998 xmodmap.trf
|
|
-rw-r--r-- 1 root root 2316 Oct 6 1998 xmodmap.trq
|
|
</PRE>
|
|
</CODE></BLOCKQUOTE>
|
|
<P>Yukarýdaki dosyalar sýrasýyla standart Amerikan klavye, alt Türkçe klavye, F
|
|
klavye ve Q Türkçe klavyeye karþýlýk geliyor. X Window'a girerken bu
|
|
klavyelerden bir tanesini aktif hale getirmemiz gerekiyor. Örnek olarak, Q
|
|
Türkçe klavyenin, X Window açýlýrken etkin olmasý için,
|
|
<CODE>/home/kullanýcý-adý/.xinitrc</CODE> dosyasýna aþaðýdaki satýrý eklemelisiniz.
|
|
<P>
|
|
<BLOCKQUOTE><CODE>
|
|
<PRE>
|
|
xmodmap /usr/X11R6/lib/X11/etc/xmodmap.trq
|
|
</PRE>
|
|
</CODE></BLOCKQUOTE>
|
|
<P><CODE>.xinitrc</CODE> dosyasýna, kullandýðýnýz pencere yönetecisini
|
|
çalýþtýracak þekilde bir eklenti de yapmanýz gerekecektir. Bu eklentiyi
|
|
de yaptýktan sonra dosyanýn son hali aþaðýdakine benzer bir hal alýr:
|
|
<P>
|
|
<BLOCKQUOTE><CODE>
|
|
<PRE>
|
|
xmodmap /usr/X11R6/lib/X11/etc/xmodmap.trq
|
|
startkde
|
|
</PRE>
|
|
</CODE></BLOCKQUOTE>
|
|
<P>Tabi siz startkde yerine istediðiniz pencere yöneticisini çalýþtýracak
|
|
þekilde bir komut yazabilirsiniz.
|
|
<P>X Window'a girdikten sonra da klavye haritasýný deðiþtirmek mümkündür. Bunun
|
|
için yukarýda örneði bulunan <CODE>xmodmap</CODE> komutunu doðrudan xterm altýnda
|
|
çalýþtýrabilirsiniz.
|
|
<P>X Window altýnda kullanýlan klavye eþlem dosyalarýndan xmodmap.tralt,
|
|
konsol ekranda kullanýlan tr.alt dosyasýndan biraz farklýlýk gösteriyor.
|
|
Konsol altýnda, herhangi bir Türkçe karakteri bastýrmak için ALT tuþunu
|
|
kullanýrken, X Window altýnda ALT-GR tuþunu kullanmalýsýnýz.
|
|
<P>XFree86'daki güzel bir özellik de, konsolda kullanýlan klavye eþlem
|
|
dosyasýnýn aynýsýnýn, X Window açýlýrken de kullanýlabilmesi. Bunun için,
|
|
<CODE>/usr/X11R6/lib/X11/XF86Config</CODE> dosyasýnda,
|
|
<P>
|
|
<BLOCKQUOTE><CODE>
|
|
<PRE>
|
|
XkbDisable
|
|
</PRE>
|
|
</CODE></BLOCKQUOTE>
|
|
<P>þeklinde bir satýrýn bulunmasý gerekir.
|
|
<P>
|
|
<P>
|
|
<HR>
|
|
<A HREF="Turkish-HOWTO-8.html">Next</A>
|
|
<A HREF="Turkish-HOWTO-6.html">Previous</A>
|
|
<A HREF="Turkish-HOWTO.html#toc7">Contents</A>
|
|
</BODY>
|
|
</HTML>
|