mirror of https://github.com/tLDP/LDP
942 lines
32 KiB
Plaintext
942 lines
32 KiB
Plaintext
<!doctype linuxdoc system>
|
|
|
|
<article>
|
|
<title>Linux-Esperanto-HOWTO
|
|
<subtitle>Kelkaj helpindikoj por uzi Esperanton sub Linukso
|
|
|
|
<author>
|
|
Kompilita de Wolfram Diestel (<tt><htmlurl
|
|
name="wolfram@steloj.de"
|
|
url="mailto:wolfram@steloj.de"></tt>) helpita de aliaj.
|
|
|
|
|
|
<date>v1.30, August 1999
|
|
|
|
<toc>
|
|
|
|
<sect>Antauxvortoj kaj dankoj
|
|
<p>
|
|
Cxar tiu cxi teksto estas verkita per linuxdoc-sgml, gxi ne
|
|
povas uzi esperantajn signojn.
|
|
<p>
|
|
La avantagxo estas, ke la
|
|
teksto aperas en la HOWTO-kolekto (anstataux en la
|
|
mini-HOWTO-kolekto)
|
|
kaj estas havebla en pluraj formoj (teksto, TTT-teksto,
|
|
Postskript-teksto, k.a.)
|
|
<p>
|
|
La malavantagxo estas, ke mi devas
|
|
kodi la esperantajn signojn per la x-maniero kaj el tio
|
|
povus estigxi miskomprenoj cxe la agordekzemploj.
|
|
Nu, mi provas rimarkigi tion cxe la koncernaj lokoj.
|
|
<p>
|
|
Solvojn kaj gravajn informojn donis: Eduard Werner (Emakso 19.34, TeX),
|
|
Marko Rauhamaa (xmodmap, TeX, mailcap), Edmund Grimley Evans
|
|
(TeX, konzolo), Lee Sau Dan (setfont, Emakso 20, MULE, TeX),
|
|
Richard Hable (Vi, Xfmail, Knews, Netscape), Albert Reiner (TeX)
|
|
kaj Axel Belinfante (Wily, Sam).
|
|
Dankon al ili kaj cxiuj aliaj, kiuj helpis kompili tiun cxi
|
|
dosieron.
|
|
<p>
|
|
Aktuala versio de tiu cxi dokumento trovigxas cxiam sub
|
|
<url
|
|
url="http://www.uni-leipzig.de/esperanto/texte/bibl/kielfari/kielfari.sgml"
|
|
name="kielfari.sgml">,
|
|
<url
|
|
url="http://www.uni-leipzig.de/esperanto/texte/bibl/kielfari/kielfari.html"
|
|
name="kielfari.html">.
|
|
|
|
<sect>Kodoj
|
|
<p>
|
|
Ekzistas tri internaciaj normoj por signokodoj, kiuj enhavas la
|
|
esperantajn signojn, la du kutime uzataj estas
|
|
ISO-8859-3 (Latin-3) kaj Unikodo (Unicode).
|
|
La unua normo estas por okbitaj signoj kaj la dua por
|
|
deksesbitaj. Por povi transporti unikodajxojn tra okbitaj
|
|
kaj sepbitaj medioj ekzistas la kodoj UTF-8 kaj UTF-7.
|
|
<p>
|
|
Cxar Unikodo samtempe difinas koderojn por
|
|
la signoj de cxiuj lingvoj de la mondo, gxi ricevas pli kaj
|
|
pli da subteno de programarproduktantoj.
|
|
<p>
|
|
Alie ol ekz. Vindozo NT, Linukso interne uzas okbitajn
|
|
kodojn. Subteno de Unikodo precipe estas en sistemkomponentoj,
|
|
kiuj zorgas pri eligado de tekstoj sur la ekrano aux kiuj
|
|
rilatas al intersxangxo de informoj kun la ekstera mondo.
|
|
Do estas iom da Unikodo en la konzolo, iom da en X-fenestroj,
|
|
iom da en la traktado de informoj venantaj per retposxto aux el
|
|
TTT kaj iom da rilate al dosiersistemoj de KKDoj
|
|
(Joliet-dosiersistemo). Ofte tiuj komponentoj uzas la okbitan
|
|
unikodformon UTF-8.
|
|
<p>
|
|
Cxar la subteno de Unikodo en Linukso estas iom malkohera,
|
|
gxenerale oni preferas ISO-8859-3. Sed supozeble la premisoj
|
|
sxangxigxos gxis la fino de 1999.
|
|
<p>
|
|
Ampleksajn informojn pri la unuopaj kodoj kun E-signoj
|
|
en internaciaj normoj kaj en specialaj programoj, vi
|
|
trovas cxe <url
|
|
url="http://www.rano.demon.co.uk/esperanto-kodoj.html"
|
|
name="Edmundo">.
|
|
<p>
|
|
Foje vi bezonas la eblecon konverti esperantajn tekstojn
|
|
de UTF-8 al Latin-3. Por tio vi povas uzi la sekvan
|
|
Perl-programeton.
|
|
<tscreen><verb>
|
|
#!/usr/bin/perl
|
|
while (<>) {
|
|
s/\304\210/\306/g;
|
|
s/\304\211/\346/g;
|
|
s/\304\234/\330/g;
|
|
s/\304\235/\370/g;
|
|
s/\304\244/\246/g;
|
|
s/\304\245/\266/g;
|
|
s/\304\264/\254/g;
|
|
s/\304\265/\274/g;
|
|
s/\305\234/\336/g;
|
|
s/\305\235/\376/g;
|
|
s/\305\254/\335/g;
|
|
s/\305\255/\375/g;
|
|
print;
|
|
};
|
|
</verb></tscreen>
|
|
Por konverti en la alia direkto, intersxangxu la du
|
|
kolumnojn inter /../../.
|
|
<p>
|
|
Por presi Latin-3ajn tekstojn vi povas uzi <url
|
|
url="http://www.geocities.com/ResearchTriangle/Node/7900/texprL3.html"
|
|
name="solvon de Albert Reiner">.
|
|
Temas pri simpla programeto en Perl uzanta TeX-on por la presado.
|
|
<p>
|
|
Pro kompleteco tie cxi ni donas ankoraux la koderojn
|
|
de la E-signoj laux la plej vastigxintaj normoj. UTF-8,
|
|
kiu kodas unikodajn signojn per okbitaj koderoj,
|
|
estas ekzemple uzata en HTML-pagxoj.
|
|
|
|
<sect1>koderoj deksesume
|
|
<p>
|
|
<tscreen><verb>
|
|
litero Latin-3 Unikodo UTF-8
|
|
-----------------------------
|
|
Cx C6 0108 C4 88
|
|
cx E6 0109 C4 89
|
|
Gx D8 011C C4 9C
|
|
gx F8 011D C4 9D
|
|
Hx A6 0124 C4 A4
|
|
hx B6 0125 C4 A5
|
|
Jx AC 0134 C4 B4
|
|
jx BC 0135 C4 B5
|
|
Sx DE 015C C5 9C
|
|
sx FE 015D C5 9D
|
|
Ux DD 016C C5 AC
|
|
ux FD 016D C5 AD
|
|
</verb></tscreen>
|
|
|
|
<sect1>koderoj dekume
|
|
<p>
|
|
<tscreen><verb>
|
|
litero Latin-3 Unikodo UTF-8
|
|
-------------------------------
|
|
Cx 198 0264 196 136
|
|
cx 230 0265 196 137
|
|
Gx 216 0284 196 156
|
|
gx 248 0285 196 157
|
|
Hx 166 0292 196 164
|
|
hx 182 0293 196 165
|
|
Jx 172 0308 196 180
|
|
jx 188 0309 196 181
|
|
Sx 222 0348 197 156
|
|
sx 254 0349 197 157
|
|
Ux 221 0364 197 172
|
|
ux 253 0365 197 173
|
|
</verb></tscreen>
|
|
|
|
<sect1>koderoj okume
|
|
<p>
|
|
<tscreen><verb>
|
|
litero Latin-3 Unikodo UTF-8
|
|
-------------------------------
|
|
Cx 306 0410 304 210
|
|
cx 346 0411 304 211
|
|
Gx 330 0434 304 234
|
|
gx 370 0435 304 235
|
|
Hx 246 0444 304 244
|
|
hx 266 0445 304 245
|
|
Jx 254 0464 304 264
|
|
jx 274 0465 304 265
|
|
Sx 336 0534 305 234
|
|
sx 376 0535 305 235
|
|
Ux 335 0554 305 254
|
|
ux 375 0555 305 255
|
|
</verb></tscreen>
|
|
|
|
|
|
<sect>Konzolo (teksta moduso)
|
|
|
|
<p>
|
|
Latin-3-tiparojn por la teksta moduso vi trovas sub
|
|
la nomoj /usr/lib/kbd/consolefonts/iso03.f??
|
|
Por funkciigi unu el ili tajpu ekzemple:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
setfont iso03.f16
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Konzolaj tiparoj havas aux 256 aux 512 tipojn, tamen tiparo povas
|
|
havi, kaj prefere havu, unikodan indekson. La oficiala loko por
|
|
konzolaj tiparoj estas /usr/share/consolefonts, sed multaj distribuoj
|
|
ankoraux uzas /usr/lib/kbd/consolefonts. Utila tiparo estas ekzemple
|
|
<tt>LatArCyrHeb-16.psf</tt>, kiu enhavas multajn literojn el pluraj
|
|
alfabetoj, inkluzive de la esperantaj literoj. Por funkciigi tiun
|
|
tiparon tajpu:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
setfont LatArCyrHeb-16.psf
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Konzolo povas funkcii per UTF-8 aux per okbita signaro, kaj eblas
|
|
sxalti inter la du modusoj per eskapokodoj. Por sxalti al la
|
|
UTF-8-moduso tajpu:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
echo -e '\033%G'
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Poste la konzolo komprenos UTF-8, do eblos ekzemple legi
|
|
diverslingvajn TTT-pagxojn en UTF-8 per <tt>lynx</tt>.
|
|
<p>
|
|
Por sxalti al la okbita moduso tajpu:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
echo -e '\033%@'
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
En tiu okazo vi devas ankaux difini la uzatan 8-bitan signaron.
|
|
Bedauxrinde, en la nuna momento, la komandoj por tion fari estas
|
|
diversaj, depende de la linuks-distribuo. Sercxu, cxu vi havas
|
|
komandon <tt>consolechars</tt>, kaj cxu vi havas dosieron sub la nomo
|
|
<tt>/usr/share/consoletrans/iso03*</tt>. Eventuale vi devas
|
|
aktualigi vian pakon <tt>kbd</tt> aux anstatauxigi gxin per
|
|
<tt>console-tools</tt>.
|
|
<p>
|
|
Vian preferatan solvon vi kompreneble aldonu en via startskripto
|
|
por ne cxiam devi tajpi gxin.
|
|
|
|
|
|
|
|
<sect>Metamail
|
|
<p>
|
|
La programeto Metamail estas uzata de aliaj programoj,
|
|
aparte retposxtaj kaj diskutgrupaj legiloj,
|
|
se ili ne scias trakti iun MIME-tipon. En la dosiero
|
|
<tt>/etc/mailcap</tt> trovigxas informoj, kiel montri tiajn
|
|
MIME-tipojn. Por povi legi tekstojn koditajn laux
|
|
UTF-8, ni aldonos la sekvajn du liniojn al la dosiero
|
|
<tt>/etc/mailcap</tt>:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
text/plain; /plena/pado/al/utf8-l3 %s; \
|
|
test=test "`echo %{charset} | tr '[A-Z]' '[a-z]'`" = utf-8;\
|
|
copiousoutput
|
|
text/utf8; /plena/pado/al/utf8-l3 %s; copiousoutput
|
|
</verb></tscreen>
|
|
|
|
La duan linion ni aldonis, cxar kelkaj programoj provas mem trakti
|
|
mesagxojn en la formo text/plain, ecx se ili ne havas tauxgan
|
|
tiparon por gxi, ekzemple cxe
|
|
<tt>Content-Type: text/plain; charset="utf-8"</tt>.
|
|
<p>
|
|
La programeto <tt>utf8-l3</tt> trovigxas en la 2a cxapitro "Kodoj".
|
|
|
|
<sect>X-fenestra sistemo
|
|
<sect1>Tiparoj
|
|
<p>
|
|
Por trovi Latin-3-tiparojn kaj rilatajn informojn por la
|
|
X-fenestra sistemo vi rigardu en <url
|
|
url="http://www.esperanto.net/veb"
|
|
name="la Virtuala Esperanto-Biblioteko"> - sub la rubriko &dquot;Komputadaj fakoj&dquot;.
|
|
<p>
|
|
Cxe la tiparoj vi trovas indikojn kiel instali ilin.
|
|
Per:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
xlsfonts -fn *iso8859-3
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
vi povas kontroli cxu la tiparoj (sukcese) estas instalitaj en
|
|
via sistemo. La proporciaj <it>Adobe</it>-tiparoj bone tauxgas por
|
|
vidado en Communicator, Knews, Xfmail...).
|
|
Por Xterm kaj la Vi-variantoj vi uzu la tiparojn de Alain Fagot.
|
|
<p>
|
|
La plej multajn X-ajn programojn vi povas voki tiel:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
<programo> -fn <tiparnomo>
|
|
</verb></tscreen>
|
|
por ke ili uzu la tiparon <it>tiparnomo</it>.
|
|
<p>
|
|
Alternativo al la supre menciitaj tiparoj estas la uzado de
|
|
<it>TrueType</it>-tiparoj. Por tiuj
|
|
tiparoj, originale uzataj de Vindozo kaj Makintosho ekzistas
|
|
biblioteko <it>FreeType</it>, kiu permesas uzi ilin ankaux kun Linukso.
|
|
Surbaze de tiu biblioteko ekzistas du tiparserviloj <it>xfstt</it>
|
|
kaj <it>xfsft</it>, kiuj servas <it>TrueType</it>-tiparojn al X-fenestroj.
|
|
La necesajn <it>TrueType</it>-tiparojn vi povas aux preni el ekzistanta
|
|
Vindozo 9x/NT-instalo aux ekzemple de la <url name="mikrosofta servilo"
|
|
url="http://www.microsoft.com/">. Atentu, ke vi bezonas unikodajn
|
|
<it>TrueType</it>-tiparojn. La okbitaj normale ne enhavas la esperantajn
|
|
signojn aux en maltauxgaj lokoj. Unikodaj estas ekz. la kutimaj
|
|
<it>Courier New</it>, <it>Arial</it>, <it>Times New Roman</it>
|
|
kaj <it>Lucida Sans Unicode</it>.
|
|
|
|
<sect2>xfstt
|
|
<p>
|
|
<url name="Xfstt" url="ftp://sunsite.unc.edu/pub/Linux/X11/fonts/">
|
|
estas relative simple instalebla solvo, kiu tamen havas la
|
|
malavantagxon, ke gxi ne realigas la tutan norman tiparservan
|
|
protokolon.
|
|
<p>
|
|
Normale xfstt uzas Unikodon, kies unuaj 256 signoj estas la
|
|
samaj kiel cxe ISO-8859-1. Ekde la versio 0.9.8 oni povas
|
|
rebildigi la unikodajn signojn al aliaj kodoj. Ekzemple per
|
|
la komandlinio:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
xfstt --encoding iso8859-3,koi8-r,windows-1251
|
|
</verb></tscreen>
|
|
|
|
<sect2>xfsft
|
|
<p>
|
|
<url name="Xfsft" url="ftp://ftp.dcs.ed.ac.uk/pub/jec/programs/xfsft/">
|
|
estas pli norma, sed pli malfacile instalebla solvo. Gxi estas fliko
|
|
por X-fenestroj. Do oni devas elpaki la fontaron de X, poste fliki
|
|
gxin per xfsft kaj rekompili. Por Linux ankaux ekzistas jam
|
|
kompilita versio. La programon Xfs (X-Font-Server) vi plej konvene
|
|
lancxas en propra &dquot;init&dquot;-skripto.
|
|
La tiparojn oni poste instalas same kiel aliajn X-tiparojn.
|
|
<p>
|
|
Same kiel cxe xfstt oni povas servi unikodan
|
|
tiparon laux diversaj kodoj.
|
|
Ekzemple la linioj
|
|
<tscreen><verb>
|
|
arial.ttf -microsoft-arial-medium-r-normal--0-0-0-0-p-0-iso8859-1
|
|
arial.ttf -microsoft-arial-medium-r-normal--0-0-0-0-p-0-iso8859-2
|
|
arial.ttf -microsoft-arial-medium-r-normal--0-0-0-0-p-0-iso8859-3
|
|
</verb></tscreen>
|
|
en <tt>fonts.dir</tt> servas la tiparon Arial en la kodoj Latin-1,
|
|
Latin-2 kaj Latin-3.
|
|
Atentu, ke en la versio 1.0.1 estis eraro pri Latin-3, kiu en la
|
|
sekvaj versioj estas korektita.
|
|
|
|
<sect1>Tajpi E-signojn
|
|
<p>
|
|
La X-fenestro-sistemo permesas difini reagojn al klavpremoj
|
|
de la &dquot;kompona klavo&dquot; (plej ofte tiu estas difinita
|
|
kiel <tt>AltGr</tt>) plus alia klavo.
|
|
<p>
|
|
Ekzemple sur germana klavaro <tt>AltGr+q</tt> donas la signon '@'
|
|
<p>
|
|
Per la programo <tt>xmodmap</tt> oni povas difini,
|
|
ke
|
|
<tscreen><verb>
|
|
AltGr+c -> cx
|
|
AltGr+Shift+c -> Cx
|
|
...
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Por tio metu en vian uzanto-dosierujon dosieron
|
|
˜/.Xmodmap. (Ofte gxi jam estas tie kaj vi nur
|
|
bezonas modifi gxin.)
|
|
Kaj aldonu la sekvajn liniojn:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
keycode 54 = C NoSymbol AE
|
|
keycode 42 = G NoSymbol Ooblique
|
|
keycode 43 = H NoSymbol paragraph brokenbar
|
|
keycode 44 = J NoSymbol onequarter notsign
|
|
keycode 39 = S NoSymbol Thorn
|
|
keycode 30 = U NoSymbol Yacute
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Ne cxiuj programoj gxuste traktas tion. Alia ebleco (vi povas
|
|
uzi ambaux variantojn samtempe) do estas, meti la 12 esperantoliterojn
|
|
sur la 12 funkcio-klavojn:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
keysym F1 = F1 ae
|
|
keysym F2 = F2 AE
|
|
keysym F3 = F3 oslash
|
|
keysym F4 = F4 Ooblique
|
|
keysym F5 = F5 paragraph
|
|
keysym F6 = F6 brokenbar
|
|
keysym F7 = F7 onequarter
|
|
keysym F8 = F8 notsign
|
|
keysym F9 = F9 thorn
|
|
keysym F10 = F10 Thorn
|
|
keysym F11 = F11 yacute
|
|
keysym F12 = F12 Yacute
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Certigu, ke dum la starto de la X-fenestro-sistemo
|
|
lancxigxas la ordono <tt>xmodmap ˜/.Xmodmap</tt>. Normale
|
|
en /usr/X11R6/lib/X11/xinit/xinitrc jam trovigxas linioj
|
|
kiel
|
|
<tscreen><verb>
|
|
usermodmap=$HOME/.Xmodmap
|
|
if [ -f $usermodmap ]; then
|
|
xmodmap $usermodmap
|
|
fi
|
|
</verb></tscreen>
|
|
|
|
<sect>KDE
|
|
<p>
|
|
La X-fenestra labormedio KDE dekomence estas evoluigita por
|
|
uzado kun multaj lingvoj. La versioj 1.x bazigxas sur okbitaj
|
|
signokodoj. Laux la respondeculoj, de la versio 2.0 gxi interne
|
|
uzos Unikodon (fine de 1999).
|
|
<p>
|
|
La jxus aperinta versio 1.1 enhavas esperantan adapton por multaj
|
|
programoj. Vi devas elekti en la lingvoagordilo <tt>Esperanton</tt>
|
|
por vidi la menuojn, dialogojn ktp. en Esperanto. Por tio aktuale
|
|
estas uzata Latin-3.
|
|
<p>
|
|
Ekzistas ankaux iom da subteno por UTF-8. Tamen nur tiel, ke
|
|
gxi provas rebildigi la unikodajn signojn al signoj de la aktuale
|
|
uzata tiparo. Do rigardante UTF-8-koditan esperantan TTT-pagxon
|
|
uzante Latin-3-tiparon, vi vidas la Esperanto-signojn, sed ekzemple
|
|
neniujn cirilajn signojn sampagxe. Krome pro la rebildigo la
|
|
distancoj al la najbaraj signoj ne estas gxustaj.
|
|
|
|
<sect>Netscape Communicator
|
|
<p>
|
|
Ofta bezono de Esperanto-tiparoj estigxas dum la legado
|
|
de interretaj pagxoj kaj diskutgrupaj artikoloj.
|
|
Netscape Communicator ja permesas difini kaj uzi multajn
|
|
diversajn kodojn por rigardi diverslingvajn dokumentojn,
|
|
sed bedauxrinde gxi ne rekte subtenas Latin-3-kodon.
|
|
Anstatauxe vi povas uzi la kodon &dquot;User-defined&dquot;. Por tio
|
|
elektu en la menuo &dquot;Edit Preferences&dquot;, iru al la dialogo
|
|
&dquot;Appearance Fonts&dquot;, elektu tie la
|
|
kodon &dquot;User-defined&dquot; kaj alordigu
|
|
konvenajn Latin-3-tiparojn.
|
|
<p>
|
|
Nun vi povas elekti en la menuo &dquot;View Encoding User-Defined&dquot;
|
|
por legi dokumenton koditan laux normo Latin-3.
|
|
<p>
|
|
Tamen ekzistas pagxoj, kiujn Netscape Communicator cxiam montras per
|
|
la Latin-1-tiparo. Por rigardi cxiujn pagxojn kun Latin-3-tiparo, vi
|
|
povus en la dialogo &dquot;Appearance Fonts&dquot; elekti
|
|
Latin-3-tiparon por la kodo &dquot;Western (iso-8859-1)&dquot;.
|
|
Tio ne estas simpla, cxar Netscape
|
|
por tiu kodo nur akceptas tiparojn, kies nomoj finigxas per
|
|
&dquot;-1&dquot;.
|
|
Tial vi devas aldoni kelkajn liniojn en la dosiero
|
|
&dquot;fonts.alias&dquot; de la
|
|
dosierujo kun Latin-3-tiparoj. Por cxiu Latin-3-tiparo, kiun
|
|
Netscape uzu, aldonu liniojn kiel la sekvajn:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
"-adobe-helvetica-medium-r-normal--8-80-75-75-p-46-iso8859-3" 3adobe-helvetica-8
|
|
"-adobe-helvetica3-medium-r-normal--8-80-75-75-p-46-iso8859-1" 3adobe-helvetica-8
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Poste, vi povas alordigi la tiparon kiel &dquot;Helvetica3
|
|
(Adobe)&dquot; al la kodo &dquot;Western (iso-8859-1)&dquot;.
|
|
<p>
|
|
Bedauxrinde oni ne povas legi la esperantajn literojn en
|
|
unikodaj tekstoj. Unikodaj tekstoj estas aperigitaj tiel, ke
|
|
la signoj estas prenitaj el konvenaj okbitaj tiparoj.
|
|
Tiel vi bone povas legi cirilajn, grekajn ecx cxinajn literojn,
|
|
sed pro la nesuficxa subteno de Latin-3 anstataux supersignaj
|
|
literoj vi vidas nur demandosignon :-(
|
|
<p>
|
|
Cetere mi rimarkis eraron en Netscape Communicator 4.0x
|
|
Se oni legas diskutgrupon, oni komence ne vidas
|
|
Esperanto-signojn, kvankam kiel kutima kodo estas
|
|
elektita &dquot;User-Defined&dquot;. Sed post elekto de iu alia
|
|
kodo kaj posta reelekto de la kodo &dquot;User-Defined&dquot;
|
|
vi vidas la e-ajn signojn.
|
|
|
|
<sect>Xterm
|
|
<p>
|
|
Por vidi esperantajn signojn en Xterm, vi
|
|
povas meti la sekvan linion en la dosieron <tt>˜/.Xresources</tt>:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
xterm*font: <tiparnomo>
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Kiel <it><tiparnomo></it>n donu iun konvenan Latin-3-tiparon.
|
|
(t.e. unu el la nomoj ricevitaj per <tt>xlsfonts -fn *iso8859-3</tt>).
|
|
<p>
|
|
Aux voku Xterm rekte tiel:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
xterm -fn <tiparnomo>
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Tio funkcias ankaux en kelkaj aliaj programoj, ekz. en Emakso.
|
|
Se vi ofte bezonas jen vian nacian jen Latin-3an kodon, estas
|
|
rekomendinde difini alinomon en .bashrc:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
alias eterm='xterm -fn fixed-l3' # simile por aliaj programoj
|
|
</verb></tscreen>
|
|
|
|
<sect>Redaktiloj
|
|
<sect1>Redaktiloj kun Latin-3/Unikod-subteno
|
|
<p>
|
|
Redaktiloj, kiuj kapablas trakti Latin-3 kaj/aux Unikodon
|
|
estas la Vi-variantoj Vim kaj Elvis kaj redaktiloj Yudit,
|
|
<url name="Wily" url="http://www.cs.su.oz.au/~gary/wily/">,
|
|
<url name="Sam" url="http://plan9.bell-labs.com/plan9/unixsrc/">,
|
|
<url name="SSam"
|
|
url="http://www.westley.demon.co.uk/src/ssam-1.9.tar.gz">.
|
|
UTF-respekta pakajxo de regulaj esprimoj estas cxe
|
|
<url
|
|
name="http://www.westley.demon.co.uk/src/libutf-2.10.tar.gz"
|
|
url ="http://www.westley.demon.co.uk/src/libutf-2.10.tar.gz">,
|
|
kiun ekzemple bezonas SSam.
|
|
<p>
|
|
Pli da informoj pri Wily kaj Sam vi trovas
|
|
ankaux en la
|
|
<url name="arhxivo de posxtlisto pri Wily"
|
|
url="http://wwwtios.cs.utwente.nl/archive/wilyfans/threads.html">.
|
|
<p>
|
|
Al Emakso ni dedicxas apartan cxapitron.
|
|
|
|
<sect1>Vi (Elvis, Vim)
|
|
<p>
|
|
Kun la Vi-variantoj Vim kaj Elvis en la aktualaj versioj
|
|
vi povas senprobleme uzi la samajn latin-3-tiparojn kiel
|
|
kun Xterm.
|
|
|
|
Se vi lancxas ilin en propra fenestro, uzu la elekton
|
|
-fn <tiparnomo>:
|
|
|
|
<tscreen><verb>
|
|
elvis -fn fixed-l3
|
|
vim -g -fn fixed-l3
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Por tajpi esperantajn signojn, vi povas aux uzi la metodon laux
|
|
la 3a cxapitro aux uzi la sekvajn difinojn:
|
|
|
|
<tscreen><verb>
|
|
digraph G^ X
|
|
digraph g^ x
|
|
digraph H^ &ero;
|
|
digraph h^ 6
|
|
digraph J^ ,
|
|
digraph j^ <
|
|
digraph C^ F
|
|
digraph c^ f
|
|
digraph S^ ^
|
|
digraph s^ ~
|
|
digraph U^ ]
|
|
digraph u^ }
|
|
set digraph
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Metu tiujn difinojn en dosieron, ekz. <tt>˜/.elvis.lat3</tt> kaj
|
|
lancxu:
|
|
|
|
<tscreen><verb>
|
|
elvis -fn fixed-l3 +source~/.elvis.lat3
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Nun vi povas tajpi ekz. la literon gx per la klavoj
|
|
ˆKgˆ (Ctrl-k g cirkumflekso) aux cirkumflekso, retropasxo, g.
|
|
<p>
|
|
<url url="http://www.math.fu-berlin.de/˜guckes/vim/" name="Vim">
|
|
kaj <url url="ftp://ftp.cs.pdx.edu/pub/elvis/README.html"
|
|
name="Elvis">
|
|
vi trovas jen ankaux en Interreto.
|
|
|
|
<sect>Redakti per Emakso (Emacs)
|
|
<p>
|
|
|
|
<sect1>Emakso 19.34
|
|
<sect2>Vidi E-signojn
|
|
<p>
|
|
Por vidi E-signojn en Emakso, vi devas certigi, ke Emakso
|
|
uzas Latin-3-tiparon. Tion vi povas atingi per aldono de
|
|
la sekva linio en la dosiero <tt>˜/.Xdefaults</tt>:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
Emacs.font: <tiparnomo>
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Kiel <tiparnomo>n indiku iun konvenan Latin-3-tiparon.
|
|
<p>
|
|
Same kiel cxe Xterm kaj kelkaj aliaj programoj funkcias:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
emacs -fn <tiparnomo>
|
|
</verb></tscreen>
|
|
|
|
<sect2>Tajpi
|
|
<p>
|
|
Se vi uzas Emakson sub X-fenestroj vi per la solvo
|
|
realigita sub cxapitro 3 bone povas tajpi.
|
|
Sed ekzistas alia alternativo, la moduso &dquot;iso-accents-mode&dquot;.
|
|
Por instrui al tiu moduso la lingvon Esperanto, aldonu
|
|
tauxgajn difinojn en la dosiero iso-acc.el.
|
|
<tscreen><verb>
|
|
("esperanto"
|
|
(?^ (?C . ?\306) (?G . ?\330) (?H . ?\246) (?J . ?\254)
|
|
(?S . ?\336) (?U . ?\335) (?c . ?\346) (?g . ?\370)
|
|
(?h . ?\266) (?j . ?\274) (?s . ?\376) (?u . ?\375))
|
|
(?' (?C . ?\306) (?G . ?\330) (?H . ?\246) (?J . ?\254)
|
|
(?S . ?\336) (?U . ?\335) (?c . ?\346) (?g . ?\370)
|
|
(?h . ?\266) (?j . ?\274) (?s . ?\376) (?u . ?\375))
|
|
)
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
La sintakson divenu de la jam enhavitaj lingvoj,
|
|
gxi iom varias en la diversaj Emaks-versioj. La
|
|
supra ekzemplo difinas la esperantosignojn por
|
|
la kombinoj ˆ+<it><litero></it> kaj '+<it><litero></it>.
|
|
Poste kompilu la dosieron al iso-acc.elc. Ekde nun
|
|
vi povas funkciigi viajn tajperojn per la komandoj:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
M-x iso-accents-mode
|
|
M-x iso-accents-customize
|
|
language: Esperanto
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Atentu, ke se la cirkumflekso cxe vi estas senpasxa klavo (t.e. gxi
|
|
aperas nur post premo de ˆ(cirkumflekso) kaj alia klavo), vi ne povas uzi
|
|
gxin en tiu Emaks-moduso, anstatauxe uzu alian signon, ekz. '+c
|
|
por tajpi cx. Kelkaj ecx tajpas c+x por cx.
|
|
<p>
|
|
Por pli facile atingi tiun tajpmoduson, metu la
|
|
sekvajn liniojn en la dosieron <tt>˜/.emacs</tt>:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
(defun esperanto-mode ()
|
|
(interactive)
|
|
(iso-accents-mode)
|
|
(iso-accents-customize "esperanto")
|
|
)
|
|
(global-set-key "\C-ce" 'esperanto-mode)
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Poste per premo de C-c e (t.e. Ctrl+c e) vi
|
|
trovigxas en Esperanto-moduso. Estus avantagxe,
|
|
difini ankaux tian klavmallongigon por
|
|
reatingi normalan moduson.
|
|
|
|
<sect1>Emakso 20.* kaj MULE
|
|
<p>
|
|
<bf>notoj:</bf>
|
|
Pri tiuj Emakso-variantoj Lee Sau Dan donis la
|
|
sekvajn indikojn:
|
|
<list>
|
|
<item>Emakso 20.* kaj MULE normale povas trovi la tauxgajn
|
|
tiparojn, se ili jam estas
|
|
instalitaj en la X-servilo aux tiparserviloj.
|
|
|
|
<item>Emakso 20.* povas montri latin-3-literojn se vi
|
|
uzas gxin sur teksta ekrano kun funkciigita latin-3-a tiparo.
|
|
Informu Emakson pri tio per la klavpremoj:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
C-x C-m t iso-8859-3 RET
|
|
</verb></tscreen>
|
|
|
|
<item>Por tajpado de Esperantosignoj, klavu unu el:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
C-u C-\ esperanto-postfix
|
|
C-u C-\ esperanto-prefix
|
|
C-u C-\ esperanto-alt-postfix
|
|
</verb></tscreen>
|
|
|
|
<item>
|
|
Utilas ankaux
|
|
<tscreen><verb> M-x set-language-environment latin-3 RET
|
|
</verb></tscreen>
|
|
|
|
aux se vi ofte bezonas tion, metu en .gnu-emacs ekzemple:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
(set-language-environment "latin-3")
|
|
(setq default-input-method "esperanto-postfix")
|
|
</verb></tscreen>
|
|
</list>
|
|
|
|
<sect>Retposxto per Xfmail 1.3
|
|
<p>
|
|
Xfmail estas retposxtprogramo kun plena MIME-subteno.
|
|
Oni agordas
|
|
gxin ene de la grafika surfaco. Sub la menuo &dquot;Misc&dquot;
|
|
vi povas elekti diversajn menupunktojn por la konfigurado.
|
|
<p>
|
|
La menupunkto &dquot;Appearance&dquot; kondukas al listo, kie oni povas
|
|
rilatigi kodojn kaj tiparojn. Unue premu &dquot;Add&dquot; kaj
|
|
indiku la plenan nomon de latin-3-tiparo. Ekz.
|
|
<tscreen><verb>
|
|
-adobe-helvetica-medium-r-normal--12-120-75-75-p-67-iso8859-3
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
La tiparnomo nun aperas en la maldekstra listo. Por rilatigi
|
|
gxin al la kodo &dquot;iso-8859-3&dquot; vi devas unue elekti tiun kodon
|
|
en la dekstra listo kaj poste elekti la tiparon en la maldekstra
|
|
listo. Nun premu &dquot;OK&dquot;.
|
|
<p>
|
|
Xfmail enhavas internan redkatilon per kies menuo &dquot;Language&dquot;
|
|
vi povas elekti la gxustan kodon.
|
|
<p>
|
|
Se vi volas uzi eksteran redaktilon vi povas iri per la menupunkto
|
|
&dquot;Config Misc&dquot; kaj la butono &dquot;View/Edit&dquot;
|
|
al pagxo, kie vi povas indiki gxin, ekzemple per:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
elvis -fn <tiparnomo> +source~/.elvis.lat3
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Jen vi trovas <url
|
|
url="http://Burka.NetVision.net.il/xfmail/xfmail.html"
|
|
name="Xfmail"> en la reto.
|
|
<p>
|
|
<bf>Atentu</bf> ankoraux alian aferon. Estas ne cxiam facile
|
|
sendi okbitan mesagxon. Cxar kelkaj serviloj ankoraux funkcias
|
|
sepbite kaj simple ignoras la okan biton tiel, ke viaj E-literoj
|
|
farigxas iuj aliaj signoj. Se vi tamen volas sendi okbite kaj uzas
|
|
lokan Sendmail, vi startu gxin kun la elekto -B8BITMIME.
|
|
<p>
|
|
Por trasendi okbitajn mesagxojn tra sepbitaj medioj ekzistas la normo
|
|
&dquot;quoted printable&dquot;. Tiu rekodas okbitajn signoj per
|
|
signaro <tt>=NN</tt>, cxe kio NN estas la kodero de la signo.
|
|
Mi rekomendas ensxalti tiun rekodon.
|
|
Per la menupunkto &dquot;Config Display&dquot; kaj la butono
|
|
&dquot;Charsets&dquot; vi povas aperigi pagxon, kiu ebligas
|
|
ensxalti &dquot;Quoted-printable&dquot; kaj
|
|
ankaux elekti la kodon, kiun XFMail automate ensxaltu, kiam vi
|
|
skribas novan mesagxon aux respondas al retmesagxo.
|
|
|
|
<sect>Diskutgrupoj per Knews<p>
|
|
<p>
|
|
Knews (Karl's threaded newsreader for X) estas legilo por
|
|
diskutgrupoj, kiu kapablas rekoni kaj skribi gxustajn MIME-kapliniojn
|
|
pri la signokodo. Por uzi Latin-3 oni devas aldoni kelkajn
|
|
liniojn al la agordaj dosieroj.
|
|
<p>
|
|
Dum la instalo de Knews, la dosiero Knews.ad estas kopiata
|
|
el la fontdosierujo al /usr/X11R6/lib/X11/app-defaults/Knews.
|
|
<p>
|
|
Aldonu en tiu dosiero la sekvajn liniojn:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
Knews.iso-8859-3.bodyFont: \
|
|
-*-helvetica-medium-r-normal-*-*-120-*-*-*-*-iso8859-3
|
|
Knews.iso-8859-3.quoteFont: \
|
|
-*-helvetica-medium-r-normal-*-*-120-*-*-*-*-iso8859-3
|
|
Knews.iso-8859-3.headerFont: \
|
|
-*-helvetica-medium-r-normal-*-*-120-*-*-*-*-iso8859-3
|
|
|
|
Knews.editCommand: elvis +%i %s -fn fixed-l3 +source~/.elvis.lat3
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Anstataux Elvis vi povas ankaux uzi ekzemple Emakson kiel
|
|
redaktilo.
|
|
<p>
|
|
Por povi legi ankaux esperantajn afisxojn kun malgxusta
|
|
kaplinio pri kodo aux koditajn laux UTF-8, estas avantagxe
|
|
aldoni sub
|
|
<tscreen><verb>
|
|
Knews.baseTranslations: #override \n\
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
la linion:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
c <Key> e: mime-hack(text/plain, 8bit) \n\
|
|
c s <Key> u: mime-hack(text/utf8, 8bit) \n\
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Atentu, la \n\, kiu finu cxiun linion en la
|
|
alineo krom la lastan.
|
|
<p>
|
|
Nun per Ctrl-e oni povas sxalti en cxiu afisxo al la implicita
|
|
kodo. Per Ctrl-Shift-u vi povas sxalti al la MIME-tipo text/utf8.
|
|
Cxar Knews ne scias trakti gxin, gxi demandas Metamail kaj
|
|
montras la tekston kiel difinita en /etc/mailcap. En la sekcio
|
|
pri Metmail ni difinis, ke text/utf8 estu konvertata al Latin-3.
|
|
Tial sxangxu ankaux la linion pri Knews.copiousoutput al:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
Knews.copiousOutput: exec xterm \
|
|
-fn 'fixed-l3' -e /bin/sh -c '(%C) | less'
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Anstataux <tt>fixed-l3</tt> enmetu la de vi preferatan
|
|
Latin-3-tiparon.
|
|
<p>
|
|
La implicitan kodon (uzatan cxe Ctrl-e) oni difinas en
|
|
la dosiero <tt>˜/.knews/config-*</tt> (* estas la
|
|
uzata diskutgrupa servilo. Tiu dosiero estas auxtomate kreata
|
|
cxe la unua lancxo de Knews. Aldonu la sekvan linion:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
*esperanto*defaultCharset: iso-8859-3
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Nun en cxiu diskutgrupo, kiu enhavas la nomon &dquot;esperanto&dquot;,
|
|
estas uzata la kodo Latin-3 kiel implicita.
|
|
<p>
|
|
Jen vi trovas <url url="http://www.matematik.su.se/˜kjj/"
|
|
name="Knews"> en Interreto.
|
|
|
|
<sect>TeX / LaTeX
|
|
<p>
|
|
Por produkti la supersignajn literojn en TeX, vi normale
|
|
tajpas:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
\^C \^c \^G \^g \^H \^h \^J \^{\j} \^S \^s \u{U} \u{u}
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
La \j cetere estas 'j' sen la punkto. Tamen, se vi skribas longajn
|
|
tekstojn, estas iom tede skribi tiujn ordonojn. Do estas
|
|
avantagxe krei dosieron esperanto.sty kun la sekva enhavo:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
\let\mathcaret=^
|
|
|
|
\def\esperantocaret#1{
|
|
\ifx#1u\u{#1}\else
|
|
\ifx#1U\u{#1}\else
|
|
\ifx#1j\^{\j}\else
|
|
\^{#1}\fi\fi\fi
|
|
}
|
|
|
|
\catcode`\^=\active
|
|
|
|
\def^{\ifmmode\let\next\mathcaret
|
|
\else\let\next\esperantocaret
|
|
\fi\next}
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Tio permesas skribi ˆC ˆc ... ˆU ˆu por la esperantaj
|
|
literoj. Iom komplikas la aferon, ke la signo ˆ estas
|
|
ankaux uzata por supraj indicoj en la matematika moduso,
|
|
t. e. por matematikaj formuloj. Do vi ne povas uzi tiujn
|
|
mallongigojn en formuloj ekzemple. (Pro tio ankaux la
|
|
konfuzigaj linioj kun &dquot;mathcaret&dquot; en la supraj difinoj)
|
|
<p>
|
|
Tamen la supra solvo povas kauxzi diversajn problemojn kun makrooj
|
|
aux en matematikaj formuloj. Pro tio Albert Reiner sendis al mi
|
|
pli bonan solvon, kiu uzas la grado-signon anstataux la tegmenteto:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
\gdef\espon{\catcode`\*\active\relax}%
|
|
\gdef\espoff{\catcode`\*12\relax}%
|
|
%
|
|
{%
|
|
\catcode`\@11 % por kasxi kelkajn makrojn
|
|
\espon % ensxalti Esperanton por la difinoj
|
|
\gdef*{\relax\esper@nto}%
|
|
\gdef\esper@nto#1{%
|
|
\ifx #1C\^C%
|
|
\else\ifx #1c\^c%
|
|
\else\ifx #1G\^G%
|
|
\else\ifx #1g\^g%
|
|
\else\ifx #1H\^H%
|
|
\else\ifx #1h\^h%
|
|
\else\ifx #1J\^J%
|
|
\else\ifx #1j\^\j%
|
|
\else\ifx #1S\^S%
|
|
\else\ifx #1s\^s%
|
|
\else\ifx #1U\u U%
|
|
\else\ifx #1u\u u%
|
|
\fi\fi\fi\fi\fi\fi\fi\fi\fi\fi\fi\fi}%
|
|
}%
|
|
\espon % ensxalti Esperanton
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
(rim.: En la supra ekzemplo anstatauxigu la steleton * per la gradosigno
|
|
˚. La sintakso de la SGML-dokumenttipo ne traktas gradosignon
|
|
en tiu loko gxuste.)
|
|
<p>
|
|
Se vi ebligis la uzadon de Latin-3 en via
|
|
sxatata redaktilo, vi povas ankaux rekte traduki
|
|
la Latin-3-kodojn al la esperantaj signoj:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
\catcode`\cx=\active \defcx{\^c}
|
|
\catcode`\gx=\active \defgx{\^g}
|
|
\catcode`\hx=\active \defhx{\^h}
|
|
\catcode`\jx=\active \defjx{\^\j}
|
|
\catcode`\sx=\active \defsx{\^s}
|
|
\catcode`\ux=\active \defux{\u u}
|
|
\catcode`\Cx=\active \defCx{\^C}
|
|
\catcode`\Gx=\active \defGx{\^G}
|
|
\catcode`\Hx=\active \defHx{\^H}
|
|
\catcode`\Jx=\active \defJx{\^J}
|
|
\catcode`\Sx=\active \defSx{\^S}
|
|
\catcode`\Ux=\active \defUx{\u U}
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
<bf>Noto:</bf> En la supra ekzemplo vi devas anstatauxigi la
|
|
esperantajn literojn cx ... Ux en cxiu linio kaj maldekstre
|
|
kaj dekstre per la gxustaj literoj laux Latin-3-kodo.
|
|
<p>
|
|
Cetere pli ampleksa dosiero esperant.sty estas
|
|
enhavata en la Babel-pakajxo por LaTeX2e. Simple kontrolu per
|
|
<tt>locate esperant</tt>, cxu gxi eble jam estas instalita cxe vi.
|
|
Gxi ekzemple ankaux kreas esperantajn titolojn en la
|
|
enhavtabelo kaj indeksoj.
|
|
<p>
|
|
Por uzi la pakajxon, tajpu
|
|
<p>
|
|
sub TeX:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
\input{esperant.sty}
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
sub LaTeX:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
\usepackage[esperanto]{babel}
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Ioma problemo estas, ke en tiparoj aliaj ol la
|
|
normala &dquot;Computer Modern&dquot; ne trovigxas la senpunkta
|
|
j. Por kasxi la punkton super j ekzistas
|
|
dosiero <url
|
|
url="ftp://ftp.tex.ac.uk/tex-archive/macros/latex/contrib/supported/carlisle/dotlessj.sty" name="dotlessj.sty">.
|
|
Detalaj informoj pri gxi trovigxas cxe <url
|
|
url="http://www.rano.demon.co.uk/dotlessj.html" name="Edmundo">.
|
|
|
|
<sect>Esperanto-subteno en internaciigitaj programoj
|
|
<p>
|
|
Kelkaj Gnu-programoj kaj aliaj estas internaciigitaj. T.e.
|
|
iliaj mesagxoj povas aperi en diversaj lingvoj. Tamen la
|
|
Esperanto-tradukoj de tiuj programoj nur nun estas komencataj. Sed ja
|
|
vi povas kontroli, cxu en via sistemo ekzistas dosierujo
|
|
/usr/share/locale/eo aux cxu cxe la fontdistribuoj de viaj
|
|
programoj estas iuj dosieroj po/eo.po. Se jes, la programoj
|
|
kapablas montri esperantajn mesagxojn. Por vidi tiujn mesagxojn,
|
|
vi devas difini la variablon LANG aux LANGUAGE en la cxirkauxajxo
|
|
de la programo.
|
|
<p>
|
|
Por unuopa ordono vi povas ekzemple tajpi tiel:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
LANG=eo <programo>
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Aux vi povas dauxre difini la preferatajn lingvojn, se vi metas
|
|
en vian startskripton ion kiel
|
|
<tscreen><verb>
|
|
export LANG=eo:de:en # en bash
|
|
|
|
setenv LANG eo:de:en # en tcsh
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Tio signifas: lauxeble uzu Esperanton, alikaze la germanan lingvon, aux
|
|
se ankaux tiu ne estas subtenata de la programo, uzu la anglan.
|
|
<p>
|
|
Forumo por la adaptado de linuksaj programoj al Esperanto
|
|
cetere estas la retposxtlisto eo@li.org, al kiu vi povas
|
|
aligxi per sendo de la vorto <tt>subscribe</tt> en la korpo
|
|
de mesagxo al <tt>eo-request@li.org</tt>.
|
|
|
|
<sect>Esperanto-signoj en HTML-tekstoj
|
|
<p>
|
|
Vi povas uzi la Latin-3-koderojn por montri E-signojn en
|
|
HTML-teksto. La normo volas, ke tiukaze vi metu la sekvan
|
|
linion en la kapon (<head>...</head>) de via
|
|
dosiero:
|
|
<tscreen><verb>
|
|
<meta http-equiv="Content-type" content="text/html; charset=ISO-8859-3">
|
|
</verb></tscreen>
|
|
<p>
|
|
Bedauxrinde Netscape Communicator kaj eble ankaux aliaj TTT-legiloj
|
|
misinterpretas tiun linion kaj malhelpas, ke ecx per via
|
|
&dquot;User-defined&dquot;-kodo vidigxos E-signoj.
|
|
Alikaze en TTT-legiloj kiuj bone
|
|
atentas la normon (ekz. Kfm), vi vidas la esperantaj signojn nur,
|
|
se tiu linio trovigxas en la dosiero.
|
|
<p>
|
|
Pri kodado per Unikodo, legu la informpagxon cxe
|
|
<url url="http://www.cs.qub.ac.uk/˜AD.Irvine/lat3.html"
|
|
name="Aaron Irvine">. Pro la problemoj de Netscape Communicator
|
|
rilate al E-signoj en Unikodo ni malrekomendas la uzon
|
|
de Unikodo en pure esperantaj HTML-tekstoj. Por multlingvaj
|
|
tekstoj eble ne ekzistas pli tauxga alternativo. Sed
|
|
por Esperanto uzu prefere Latin-3 ankoraux iom da tempo.
|
|
|
|
</article>
|